werkgeluk

/0 Reacties/in , /door

De Tempel van 't GelukWerkgeluk

Van 20 tot en met 26 september 2021 is het de week van het werkgeluk.  Volgend op de week van de loopbaan die eraan vooraf ging. Zal wel toeval zijn. ‘Werkgeluk loont’ staat in het werkgeluk manifest. Geluk leidt tot iets. Je hebt er iets aan. Geluk als een te bereiken doel, als een ROI, een ‘return on investment’. Kan niemand tegen zijn toch? Past helemaal in modern HRM. En een CHO in de raad van bestuur: een ‘Chief Happiness Officer’. Het werk als ‘De tempel van ’t geluk’ (zie afbeelding). Geluk is de norm of op z’n minst om na te streven.

Ik moet denken aan de Belgische psychiater Dirk de Wachter als ik de flyer lees. Ik vraag me af wat hij hiervan zou vinden. De druk om gelukkig te zijn is nog nooit zo hoog geweest. Je moet gelukkig zijn of op zijn minst dan maar worden. Die druk zorgt volgens mij alleen maar voor meer ongeluk. Volgens de Vlaamse psychiater Dirk de Wachter zijn we te zeer geobsedeerd met geluk. (Kijk hier voor zijn optreden in Nijmegen.)

“In de ongelukkigheid komen de grootste verbindingen tot stand.” Dirk de Wachter

Hoe zit het met geluk en werk? Ons economisch systeem levert sinds de jaren 60 van de vorige eeuw geen bijdrage meer aan ons welzijn. Welzijn en welvaart gingen lange tijd gelijk op maar sinds de jaren 60 neemt welzijn af en welvaart, gemeten als BNP, neemt nog steeds toe (bron). Het economische systeem maakt ons ongelukkig. Er was al de druk van economische groei voor bedrijven en nu is er ook de druk op mensen om gelukkig te zijn. Want gelukkige mensen presteren beter. En die prestatie is nodig om die economische groei te kunnen bijbenen.

Het idee van economische groei pleegt roofbouw op de aarde en op de mensen. Ook in reclame probeert men geluk te framen; gelukkige mensen die na het winkelen gaan uitrusten op een terras met tassen vol met nieuwe spullen. Werken en consumeren als bron van geluk.

“Bedenk dat het niet krijgen van wat je wilt, soms een wonderlijk teken van geluk is.” Dalai Lama

Ja, gelukkige mensen presteren beter en worden minder vaak ziek. Goed voor het bedrijf. Maar mogen mensen ook gewoon gelukkig zijn zonder dat er een doel aan wordt gehangen? Zonder het als ‘resource’ te zien in het bedrijfsbelang van ‘beter presteren’?

Ben je nog mens als je niet presteert? Als je niet gelukkig bent? Wie ben je zonder functie? De druk van het economische systeem zal niet vanzelf stoppen. Wij voeden het. Wij zijn het. Wij streven naar ‘De tempel van ’t geluk’. Dirk de Wachter is pleitbezorger voor het normaliseren van ongeluk, van pijn en verdriet. Dat is ook het echte leven. Geluk begint met accepteren dat ongeluk er ook bij hoort. Niet weggestopt in het donker en veroordeeld maar gewoon, zoals het is. Verdriet is ook voeding voor geluk.

Onze levensweg is een ganzenbord: soms mis je wat, soms moet je opnieuw beginnen, maar verdwalen kan niet. Ieder loopt zijn weg. Het leven is ploeteren, om valkuilen heen lopen, niet weten, drama en verdriet. Dat aankijken is het echte leven. En dat is niet leuk, vaak niet. We vluchten collectief weg voor onze schaduw. Ons ego wijst de weg. En de schaduw reist mee. De oproep voor werkgeluk zorgt ervoor dat het masker van ‘geluk moet, geluk is de standaard’ nog vaster wordt gezet, strakker wordt aangehaald en daarmee verdwijnt ongeluk, pijn en verdriet nog verder in de schaduw. Wie durft nog over pijn en verdriet te beginnen als gelukkig zijn zo sterk de norm is? Omarm de schaduw, doe je masker af. Je wordt er een completer mens van.

Vind ik het dan allemaal onzin? Nee hoor. Natuurlijk is een werkplek waar je je gelukkig voelt prettig. Een werkplek waar je ook ongelukkig mag zijn, mag balen en verdrietig mag zijn hoort daar ook bij hoop ik.

In o.a. familieopstellingen en in biografiegesprekken wordt zichtbaar dat pijn, verdriet en drama voeding zijn voor geluk. Verdriet en geluk horen bij elkaar. Laat gerust weten als je hier discreet verder over wil praten.

Geluk is ook af en toe een ouderwets bordspel spelen: Print de tempel van geluk en de spelregels en heb een leuke avond.

Afbeelding: ‘De tempel van ’t geluk’, Jan Oortman(sr) 1816 Rijksmuseum Amsterdam  spelregels Veel speelplezier

Elkaar vasthouden

/5 Reacties/in , , /door

Elkaar vasthouden.

Ik herinner mij dat ik als 13 jarige (denk ik) hoorde dat de zon ooit zou ophouden met schijnen en dat dan al het leven op aarde dood zou gaan. Ik was verbaasd. Misschien is verbaasd niet het juiste woord. Met stomheid geslagen… of perplex… of geschokt,.. of misschien ook wel nieuwsgierig; Verbaasd en nieuwsgierig, dat is het geweest denk ik. Hé.., wat dan…, maar…, en hoe gaat…, …?

Het is niet omdat het dan donker wordt op aarde. Over ongeveer 5 miljard jaar slokt de zon de aarde op omdat de zon steeds groter wordt. In de miljoenen jaren daaraan voorafgaand is door de hitte leven op aarde al niet meer mogelijk. Waarschijnlijk had ik als 13 jarige nog geen goed ontwikkeld tijdgevoel. In ieder geval kon ik wat ik om mij heen zag niet rijmen met deze onheilstijding. Wat moeten wij dan? Waarom is er geen paniek? Waarom stapt mijn vader onbekommerd op de fiets naar zijn werk, met een lunchpakketje op de bagagedrager? Ik voelde me ontredderd, snapte er niets van. Zouden we dan niet bij elkaar moeten gaan zitten? Plannen maken voor dat moment? Elkaar vasthouden?

En nu bijna 50 jaar later een déjà vu! Iets van dat gevoel is al die tijd blijven hangen en steekt nu weer de kop op: Het IPCC klimaat rapport is alarmerend. Hoe kan het dat er geen paniek uitbreekt? Dat er niet per direct maatregelen van kracht worden die de op handen zijnde rampspoed teniet doet? Wat ik in artikelen lees over het IPCC klimaat rapport zou toch alarmerend moeten zijn. Over enkele generaties is leven bijna onmogelijk op planeet aarde. Toen had ik geen beelden bij het einde van de aarde. De beelden zijn er nu wel: Gesmolten gletsjers, droge rivieren, gesmolten poolkappen, gestegen zeeniveau. Een afwisseling van stormen, droogtes, bosbranden, onleefbare temperaturen en zeer heftige regenbuien die de droge rivierbeddingen doet overstromen. Oogsten mislukken, de hele logistieke wederzijdse afhankelijkheid die we met handel hebben opgebouwd valt in duigen, mensen zoeken een beter bestaan elders. Niet alleen mensen, ook dieren en insecten die vreemde ziekten meebrengen,…

Maar morgen loopt de wekker weer af om op tijd aan het werk te zijn.

Men hoort het nieuws en gaat gewoon door. Ons maatschappelijke systeem staat op instorten maar vandaag moeten we nog even geld verdienen, containers vol met spullen uit Azië kopen en olie oppompen. Hoe absurd is dat? Help! Ik ben geen heilige en ik kan vast meer doen dan ik nu al doe om het klimaat te ontzien maar het zou de wereld helpen als politici het serieus nemen en acties breder worden gestimuleerd. Waarom is er geen paniek?

“I want you to panic!” Greta Thunberg.

Ik vraag me af wat ik in mijn werk kan doen. Zal ik loopbaanactivist worden zoals Jan Woldendorp, docent bij Saxion hogeschool, hier betoogt? Maar is het idee van loopbaan, carrière sowieso nog wel van deze tijd? Stijgen op de maatschappelijke ladder van succes. Is dat niet een afspiegeling van ons economische systeem van meer en beter en nog meer en nog beter? Is dat niet onderdeel van de economische groeispiraal die ons met dit klimaatprobleem heeft opgezadeld? Is het niet tijd voor een andere kijk op werk en loopbaan?

Het klassieke economische denken begint met kapitaal, grondstoffen en arbeid. Ik ben geen econoom maar van dit trio is het deel arbeid wel mijn ding. Frederick Taylor is degenen die daar een stempel op drukte [wiki]. Eind 19de eeuw, tijdens de opkomst van de massaproductie, deed hij onderzoek naar hoe je mensen zo doelgericht mogelijk kon inzetten. De mens als onderdeel in het industrieproces, als stukje van de lopende band. Hij introduceerde Human Resource ‘avant la lettre’. In de loop der tijden is veel kritiek op zijn zienswijze verwerkt in betere processen en socialer HRM. Wat bleef is dat het in Human Resource nog steeds gaat over de vraag hoe je mensen kunt bewegen tot grotere productie, betere efficiëntie e.d. Persoonlijke groei is nu het middel; jezelf worden, gelukkig zijn. Maar nog steeds als een instrument, een ‘human resource’, in het bedrijfsmodel. Persoonlijke groei resulteert in een beter bedrijfsresultaat. Gelukkige mensen presteren beter. Zo gezien is het doel presteren, niet gelukkig zijn. (Al eerder schreef ik er over [link])

“De mens kan zichzelf niet losmaken van de natuur want dat zal zijn ondergang zijn.”
Maasai chief Mokompo Ole Simel (in de film Down to Earth)

Geluk, – en gezondheid en welzijn – is zo de ratrace van de groei economie ingeslopen. Terwijl aan de andere kant van die ratrace de mensen eruit vallen. We lezen over een fenomeen als bullshit jobs en in het nieuws kunnen we lezen over toenemende aantallen burn out, opgebrande medewerkers; waarschijnlijk zijn we helemaal niet zo gelukkig met ons werk. De vragen die mijn collega’s en ik krijgen gaan vaker over zingeving dan over loopbaanstappen en carrière. En geld is eerder een belemmering dan een doel.

Dankjewel dogma van de groei economie, je hebt veel betekend maar je bent al een tijdje over je houdbaarheidsdatum heen. De resources raken opgebrand, zowel de menselijke als de natuurlijke resources! Van het trio arbeid, grondstoffen en kapitaal blijft zo alleen kapitaal over. Zo blijkt uiteindelijk dat kapitaal ‘an sich’ geen waarde heeft. Tijd voor echte waarde.  Zouden we niet bij elkaar moeten gaan zitten? Duurzame plannen maken voor de toekomst? Elkaar vasthouden? Al is het maar figuurlijk. Kan arbeid iets zijn van elkaar gunnen, van een persoonlijker relatie dan een arbeidscontract?

Economie en arbeid moeten anders. Voor mij. Voor jou. Voor mijn en jouw kinderen. Het kan niet dat het leven op aarde afhankelijk is van een renderend bedrijfsmodel. Loopbaancoaching gaat wat mij betreft voortaan over de zoektocht naar hoe je kan bijdragen aan de strijd (dat is het) voor een leefbare wereld. Met jouw persoonlijke groei bijdragen aan de leefbaarheid van de aarde.
Nu nog een ander woord voor loopbaan of carrière. Iemand een idee?

afbeelding: Les Travaux d’Alexandre, Rene Magritte, 1950.

De appelboom en het lelijke jonge eendje.

/0 Reacties/in /door

De appelboom en het lelijke jonge eendje. 

Wie herinnert zich het sprookje over ‘Het lelijke jonge eendje’ van Hans Christian Andersen? Het lelijke eendje werd geboren uit het grootste ei bij een moeder eend. Het kuiken was ook groot, vast een stevige woerd (mannetjeseend) dacht moeder eend. Maar het liep anders. Hij werd gepest om zijn uiterlijk en uiteindelijk werd hij verstoten door de andere eenden en hij ging de wijde wereld in. Ergens in het verhaal komt hij terecht in een vervallen huisje bij een oude vrouw, een kip en een kat. Hij mocht blijven, 3 weken op proef. De oude vrouw wilde graag eendeneieren. Maar ja die kwamen er niet. De kat en de kip waren arrogant en niet aardig voor het lelijke eendje.
‘Kun je eieren leggen?’ vroeg de kip.
‘Nee’.
‘Dan moet je wel je plek weten hier.’
‘Kun je spinnen en een hoge rug opzetten?’ voeg de kat.
‘Nee’.
‘Dan mag jij helemaal geen mening hebben’, zei de kat.
‘Ik wil gaan zwemmen’, zei het lelijke eendje.
‘Doe niet zo raar, ga eieren leggen of spinnen dan gaan die rare gedachten vanzelf wel over’, zei de kip.
‘Jullie begrijpen me niet’, jammerde het lelijke eendje.
‘Hoezo, ben jij slimmer dan ons?’
Het lelijke eendje gaat weer weg en overleeft een koude winter. In het voorjaar ziet hij zwanen en ontdekt dat hij zelf een zwaan is. Herkenning. Eindelijk thuis. Hij kan niet anders dan een zwaan zijn. Het is geen doel, het is de bedoeling.

Met werk kan het ook zo gaan. Je hebt een functie waarbij je voelt dat er iets niet klopt, het is niet jouw ding maar wat dan? Op zoek naar eigenheid proberen wij soms iemand of iets te zijn wat we niet zijn. Sommigen lukt het om zelfs succesvol te worden. Burn-out ligt op de loer. Maar ook een gevoel van falen (ga eieren leggen) of ongemak (doe niet zo raar) is dan ons deel. En dan heb je nog zo je best gedaan, het is gewoon niet jouw plek.

„Het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden, maar het moet voorwaarts worden geleefd.” Søren Kierkegaard

Ooit was ik zelf klant bij een outplacementbureau. Veel geleerd en ik heb daar leuke mensen ontmoet. Met behulp van hun methodiek ging ik op zoek naar mijn talenten en successen en uiteindelijk vond ik een nieuwe baan. Maar toch … een plek bij talenten zoeken werkt vaak maar niet altijd. Het lelijke eendje zou niet verder zijn gekomen. Daar is meer voor nodig. Soms moet je stappen zetten zonder te weten wat de uitkomst is.

Gelukkig had het lelijke eendje de moed om opnieuw weer weg te gaan, het onbekende tegemoet. Gedreven door een innerlijke zoektocht naar zijn natuurlijke plek. Na een vreselijke koude winter (lees crisis) ontdekt hij zijn natuurlijke habitat. Hij wordt gezien in wie hij is. Zijn talenten vallen nu logisch op hun plek.

Tijdens mijn traject bij het outplacement bureau ontstond het beeld van een appelboom; ik als boom met vele appels als mijn talenten, op zoek naar vruchtbare grond. Een jaar of 2 geleden was ik bij het afscheid van het openbare optreden van Marinus Knoope, schrijver van de Creatiespiraal. Hij sprak altijd over de appelboom als ‘een appel realiserend organisme’. Een appelboom verloochent zich niet. Een appelboom kan geen peren voortbrengen en ook geen dennenappels. Een appelboom kan zich ook niet vergissen. De bedoeling van een appelboom is om appels te laten groeien. Planten en dieren leven hun bedoeling.

De bedoeling van een zwanenjong is om zwaan te zijn, ook al wordt die geboren in een eendennest. Wat is jouw bedoeling?

Die vruchtbare aarde krijgt niet iedereen zomaar cadeau. Het kan voelen alsof het leven je voor een opdracht heeft geplaatst. Adviezen van anderen voelen als tegen een appelboom zeggen ‘probeer eens bosbessen’. Voor mijzelf werd veel duidelijk toen ik me verdiepte in systemisch werk, de door psychotherapeut Bert Hellinger ontwikkelde theorie en methodiek. Ik ontdekte en ervoer hoe zaken uit het gezin van mijn jeugd onbewust meespeelden bij hoe ik later in mijn werk stond. Je bedenkt het niet, net als het eendje niet kan bedenken dat ie een zwaan is. Dit gaat echt veel verder dan een opsomming van talenten en behaalde successen.

In mijn geval – en ik zie het ook bij klanten – komt er een dimensie bij: Vroeg of laat moet je die innemen. Ook al ben je inmiddels nog zo gewend om ‘het lelijke eendje’ te zijn. Die uitnodiging van het leven blijft in allerlei gedaanten terugkomen. Het is de roep van de ziel. Het is onwennig en aanvankelijk onbekend maar je kan niet anders dan die vruchtbare aarde betreden. Ooit. Daarom; werken met talent is maar een kant van het verhaal. De context vanuit jouw systeem maakt het compleet. Het werpt licht op jouw weg.

Zo bezien zijn al mijn klanten lelijke eendjes. Allemaal hebben ze ergens het gevoel dat ze niet uit de verf komen, of dat ze op een plek zitten die niet voor hen bedoeld is. Herken je dat? Laat het weten. Wil je er wat mee doen? Neem contact op, 0623-550670, verder@gerardvanrijnsoever.nl.

afbeelding: De bedreigde zwaan van Jan Asselijn (ca.1610-1652) collectie Rijksmuseum

Uitnodiging: De geboorte van de nieuwe tijd.

/2 Reacties/in , , /door

Uitnodiging: De geboorte van de nieuwe tijd.

Een paar weken terug reageerde ik op een posting van Kees Klomp op Linkedin over ethiek en moraliteit bij bedrijven. Dat thema was ook het onderwerp van het boekje ‘De strategie van de hoop’ uit 1995 van emeritus hoogleraar Cees Zwart, econoom en organisatie adviseur. Toen ik het uit de kast haalde vielen de hoeveelheid post-its op die er uit staken, een herinnering aan hoe inspirerend ik het toen vond.

Cees Zwart is optimistisch over de komst van een nieuwe tijd. Maar ziet ook wat voorwaarden. Hij zag in de val van de muur in 1989 het begin van een turbulente tijd waar we uiteindelijk de vruchten van zouden plukken. Nodig daarvoor is ‘dat er een nieuwe houding ontstaat die wordt gekenmerkt door creatieve wendbaarheid en persoonlijke integriteit.’ Hij laat zien ‘dat de vele paradoxen vragen om een nieuwe ethische houding’ (tekst achterflap). Bij een van de ingestoken post-its schrijft hij: ‘het gaat er dus om van je leven een creatief werkstuk te maken’. De nieuwe tijd komt eraan.

Bij een andere post-it lees ik: ‘Autonomie zonder solidariteit is geen autonomie maar willekeur’. Kijk eens naar de inspirerende filmpjes van maatschapwij hoe solidariteit eruit ziet. En dat is op vele lagen zichtbaar en voelbaar. Misschien valt het jullie ook op maar ik merk dat er collectief een complete bewustzijnslaag aan het ontwaken is. Er hangt iets in de lucht. Dingen die eerst gewoon waren zijn dat eigenlijk niet meer; Vliegvakanties, Bruto Binnenlands Product, plastic, vlees eten, kolen, economische groei,…  Al die verbanden, je ziet het pas als je het doorhebt, op z’n Cruijffs.

‘Is dit nu later, is dit nu later als je groot bent.’ Stef Bos

Ja, er is veel gaande, maar zijn we er al? Is dit nu later? Ik zocht even verder op internet en kwam via Cees Zwart uit bij de Duitse filosoof Ernst Bloch. Bloch heeft veel gepubliceerd over hoop. Het kernbegrip in zijn filosofie is ‘de objectieve mogelijkheid’. Dat is mooi gevonden maar ‘een mogelijkheid’ laat zich moeilijk objectief beschrijven. Toch is die mogelijkheid volgens Bloch voor de mensheid een drijvende kracht om zich verder te ontwikkelen. Een intern vonkje, een verlangen naar beter. Bloch doelt op iets wat nog niet is, het ‘nog-niet-zijn’ tegenover het bewuste ‘zijn’. Voor Bloch is de nieuwe tijd bijna tastbaar.

De mensheid heeft een antenne voor iets wat in de lucht hangt.  Een vaag bewustzijn van het nog-niet-zijn. Die betere wereld zit in ons! Is dat die nieuwe collectieve bewustzijnslaag die boven komt? Dat doet me denken aan een veel gebruikt citaat:

“Wensen zijn voorgevoelens van hetgeen je daadwerkelijk in staat bent te realiseren.”  Johann Wolfgang von Goethe

In mijn werk merk ik dat die nieuwe bewustzijnslaag geboren wil worden. Ik ontmoet mensen die geen bevrediging uit hun werk halen en graag maatschappelijk relevant bezig willen zijn. Maar er zit nog iets tussen de ‘wens en werkelijkheid’ uit de uitspraak van Goethe. De wens blijft nog even toegedekt. Herkenbaar? Jij wilt ook bijdragen aan die nieuwe tijd maar voert een interne strijd?

In een van de boeken uit mijn te lezen stapel maakte ik kennis met ‘de sluier van Maya’. Maya, de hindoeïstische godin heeft de aarde bedekt met een sluier van onwetendheid. We leven in een illusie, onbewust van andere kwaliteiten, andere werkelijkheden. Maar op de een of andere manier hebben we er wel weet van: we hebben hoop. Het betere leeft in ons. Het is fragiel. We vragen de weg aan verlichte goeroes, priesters en sjamanen. Zij leren ons dat gehechtheid niet de waarheid is maar een illusie; We moeten de ideeën en verhalen die we over onszelf vertellen leren loslaten. Ja, ik heb er ook nog genoeg. Steeds opnieuw zijn er – vaak oude – beelden die als een hindernis opdoemen. Dan is de verleiding groot om onder die sluier te blijven zitten; ‘Ik haak wel aan als de nieuwe tijd aangebroken is’.

Maar de weeën van de nieuwe tijd kan je niet ontkennen. Sommige dingen willen gewoon gezien worden en dan gaat het schuren. Je kunt dan versterkingen aanbrengen: ‘zo ben ik nu eenmaal, doe het er maar mee!’ of collectief: ‘zo zijn wij nu eenmaal’, of je kunt het vertrouwde loslaten. En dat is spannend want er is niet direct iets nieuws wat houvast biedt. Maar vasthouden remt de verbeeldingskracht om te veranderen.

“The most tragic form of loss isn’t the loss of security; it’s the loss of the capacity to imagine that things could be different.”  ― Ernst Bloch

Maya heeft die sluier gedrapeerd in onze eerste levensjaren. Onze roep om als baby en klein kind gezien te worden is heel spontaan en open en gaat met de jaren langzaam naar binnen. We houden ons groot, reageren overgevoelig, doen arrogant, etc. Allemaal reacties die iets bedekken, versluieren. Zo hebben we dat al vroeg geleerd. En vaak is dat geen probleem totdat het gaat schuren. Onthechten gaat daarover, loslaten in liefde. Dan ontstaat er ruimte voor het ‘objectief mogelijke’; een betere wereld. Wij zijn daartoe in staat. Elk moment van de dag.

De geboorte van de nieuwe tijd is nu.

Ik wens iedereen fijne feestdagen.

Wil je hier eens verder over praten, neem dan contact op, 0623 550670 of verder@gerardvanrijnsoever.nl

Afbeelding: ‘Hope’ van George Frederic Watts, 1885, collectie Watts Gallery, Compton. Een tweede versie hangt in Tate Galery London.

Disrupt jezelf, zie wat er gaande is en kom in actie!

/0 Reacties/in , , /door

Disrupt jezelf, zie wat er gaande is en kom in actie!

Een tijdje terug ontving ik het boekje ‘disrupt jezelf’ van Elke Leyman en Mischa Verheijden. De term ‘disruptie’ wordt veel gebruikt om bedrijven te duiden die het speelveld in hun branche drastisch veranderen. ‘Disrupt jezelf’ roept eigenlijk op om dat als persoon ook te doen; Een oproep om het speelveld te veranderen.

Het huidige economische systeem loopt op allerlei manieren vast. Sla de krant maar open, scroll door twitter en andere social media en het wordt je al snel duidelijk. Doorgaan op de huidige weg werkt niet meer. De grenzen zijn bereikt. Veranderingen in structuur, regels en organisatievorm werken een beetje. Steeds vaker hoor en lees ik dat de oplossing begint bij mensen, of beter: ìn mensen. In die categorie valt ook dit boekje. Passief blijven kan eigenlijk niet, vroeg of laat klopt de toekomst op je deur. Daarom ‘disrupt jezelf’ en kijk hoe je die toekomst zelf kan vormgeven, hoe je zelf kan bijdragen.

“De moeilijkheid is niet zozeer het ontwikkelen van nieuwe ideeën, maar het loslaten van de oude.” John Maynard Keynes

Dit boekje helpt je daarbij. Het bevat interviews met ‘seismografen van de tijd’ zoals Mischa en Elke het noemen. Gevolgd door een persoonlijk verhaal hoe een burn-out tot verandering en actie leidt. En uiteraard staan er tips in wat je kan doen. De interviews schetsen een samenhangend beeld van waar we in zitten en wat de problemen zijn. Een schets van hoe de toekomst eruit gaat zien moeten we zelf inkleuren maar de geïnterviewden laten een hoopvolle contour zien.

De problemen waar we als mensheid tegen aan lopen zijn ongelofelijk groot. Het gaat over zoveel meer dan duurzaamheid, klimaat en alle maatschappelijke onrust en verandering die de huidige tijd kenmerkt. Het gaat ook over bullshit jobs, over hoe geestdodend werk kan zijn. Over hoe alles in geld en efficiency wordt uitgedrukt. Over druk, druk, druk als bevestiging dat het goed met je gaat.

“Als je de situatie niet langer kan veranderen word je uitgedaagd om jezelf te veranderen.” Viktor Frankl

Iedereen kent wel verhalen van mensen die stoppen en iets totaal anders gaan doen. Mensen die de regie over hun leven terugnemen. Mensen die onzekerheid verkiezen boven hun vaste inkomen in een baan waar ze eigenlijk geen zin meer in hebben. Omdat ze zien dat het anders moet.

Er zijn veel terreinen waar het anders moet: klimaat, voedselvoorziening, zorg, economie, natuur, financiën, .. eigenlijk overal wel. En de kern van dat ‘anders’ is verbinding, betrokkenheid en zorg voor de ander en de omgeving. Er is altijd wel een plek waar je iets kan bijdragen. Misschien zelfs binnen je huidige werk. ‘Ik zou wel willen maar…. ’ is geen excuus. Geen idee waar te beginnen?

“Wie naar buiten kijkt droomt. Wie naar binnen kijkt wordt wakker.” Carl Gustav Jung.

Begin bij je eigen gevoel. Waar maak jij je kwaad over, wat emotioneert jou, waar wil je aan bijdragen? Vandaar uit zijn er twee wegen: de weg naar binnen en de weg naar buiten. De weg naar binnen is onderzoeken waarom het je raakt, de weg naar buiten is actie ondernemen en proberen verbetering aan te brengen. Alleen… dit is eigenlijk geen keuze. Het is een balans of beter een soort van DNA vormige spiraal en Elke Leyman beschrijft in het boekje hoe dat bij haar uit balans raakte en dan volgt de zoektocht naar herstel. En dat is vaak toch een verdieping lager dan waar we gewend zijn om te kijken. Herstel vind nooit plaats op de plek waar het uit balans raakte. Haar verhaal kan je lezen als een waarschuwing. Je hoeft geen burn-out te krijgen om te beseffen dat je persoonlijke balans aandacht – lees verdieping – behoeft. En dat spreekt me erg aan in het boekje: persoonlijke ontwikkeling en duurzame ontwikkeling gaan samen. De buitenwereld is een spiegel van onze binnenwereld en andersom. ‘Disrupt jezelf’ is een oproep om niet te wachten op die burn-out. Wat heb jij de wereld te bieden vanuit jouw persoonlijke ontwikkeling? Volg je hart.

“De langste reis van je leven is die van je hoofd naar je hart”. David Hodges

Als je naar je hart luistert gaat het niet langer over talenten of competenties. Emoties zorgen voor beweging en betrokkenheid en geven waarde aan je acties; purpose first. De bron van je motivatie kan op verrassende wijze vorm hebben gekregen in het verleden. Daarin kan je groeien als persoon en met jouw groei weer bijdragen aan de wereld. Want “what you are the world is.”

Wil je ervaren hoe jij met jouw persoonlijke ontwikkeling kan bijdragen aan de wereld? Neem contact met me op voor meer info of een vrijblijvende afspraak; 0623550670.

Citaten uit het boekje overgenomen

… EN IK VIND HET WÉL GOED!…

/0 Reacties/in , /door

…EN IK VIND HET WÈL GOED!! …

‘Volgende keer doe je het maar zelf’. ‘Bemoei je er niet mee, ik doe het zo‘. En stampvoetend: ‘en ik vind het wel goed GRrr’. en je slaat de deur achter je dicht. Bah ruzie. Ongewenste rimpels en hindernissen op je werk, lastige kritiek, dingen die je moeilijk vindt of waar je gewoon minder goed in bent. En waar je vervolgens gevoelig op reageert als anderen daar wat van zeggen. Of je zegt niets en laat je een tijd lang niet meer zien.  Misschien wordt je niet eens boos maar trek je je terug.

Zijn leidinggevende had hem verteld dat de beleidsnotitie inhoudelijk misschien wel correct was maar de uitwerking naar een plan van aanpak moest praktischer. En het geheel moest korter. Hij snapte aanvankelijk niet waarom hij daar zo onderste boven van was geraakt. Maar nu hij in de oefening tegenover zijn vader staat komen al die oude emoties weer boven. “Nee dat kan je nog niet, laat mij het maar doen.” Hij hoort het zijn vader zo weer zeggen. Hij had zich boos teruggetrokken op zijn kamer net als nu weer was gebeurd.

Het probleem is dat je wel carrière maakt maar dat het niet bevredigt. Sterker nog: je baalt ervan. Hier heb je toch naar uitgekeken? Hier heb je naar toe gewerkt. Waarom ben je er niet blij ermee, waarom niet tevreden? En dat is niet voor het eerst. ‘Waarom overkomt mij dat steeds?’ pieker je op weg naar huis. Je hebt al van alles geprobeerd: Andere functie, ander werk en andere werkgever, zelfs werk in een andere regio, maar toch het blijft gebeuren. Of het nu gaat om gedoe met je collega’s, je baas, of dat jij altijd die lastige klanten krijgt.

Deep down inside voel je dat het niet klopt. Maar je weet niet waar het vandaan komt. Je wordt vaker emotioneel, boos. Je gaat je er onmachtig bij voelen. Je snapt het niet. Totdat je situaties gaat herkennen. Vaak achteraf. Je bent ergens goed in maar het bevredigt niet. Maar waarom? Het lijkt zo irrationeel. Je zoekt een oplossing: Een wonderpil, een ontmoeting, een toverstokje, een verhuizing, ander werk, … Maar niets helpt. Het is nu of nooit, je weet dat er iets is maar je weet niet waar je moet zijn voor hulp.

Haar moeder was een moeilijke vrouw en altijd ontevreden. Met haar gedrag eiste ze de aandacht op in het gezin. In haar herinnering weet ze niet beter of ze probeerde haar moeder gelukkig te maken. En nu in haar volwassen leven en werk doet ze dat nog steeds. Ze gaat door waar anderen het hadden opgegeven. Ze wil anderen gelukkig maken hopend op de aandacht die ze als kind zo heeft gemist.

Je loopt jezelf voorbij. De waarderingen en complimenten bevredigen niet. Het geeft geen voldoening. En harder werken helpt ook al niet. Het talent lijkt een valkuil.

Het is een oude valkuil. ‘Jong geleerd is oud gedaan’, een spreekwoord met verrassende waarheid. In de opvoeding volgt een jong kind zijn ouders en past zich aan. Dat leren begint al heel vroeg. Ervaringen en emoties smelten aan elkaar. En als het kind ouder wordt komen daar ook gedachten bij. Een heel krachtige mix. Zo krachtig dat later diezelfde emoties los komen bij ervaringen van vroeger.

Als je die verbinding met vroeger ziet en beter nog, weer ervaart, kun je opnieuw beginnen met leren zoals uit de voorbeeldjes blijkt. Jeugdige behoeften en volwassen handelen zijn niet langer met elkaar verknoopt.

In mijn coachpraktijk kom ik mensen tegen die al heel wat trainingen hebben gevolgd en die al succesvolle loopbaanstappen hebben gezet. En toch stroomt het niet. Op een gegeven moment weet je gewoon dat er ergens nog iets nodig is. Uitstel heeft geen zin meer. Ik help je graag. We gaan de stroom herstellen door stil te staan. We gaan de verhalen opdiepen die jouw leven hebben ingekleurd. Het is emotioneel, humorvol, en pijnlijk tegelijk, maar ook bevrijdend…

Bel me voor een vrijblijvende afspraak 06-23550670.

Het geheim van een succesvolle loopbaanswitch

/0 Reacties/in /door

Stilstaan; een vakantie overweging.

(Het geheim van een succesvolle loopbaanswitch.)

We komen tegelijk aan bij de koffiebar waar we hadden afgesproken. Binnen zoeken we een plekje  achterin en we bestellen koffie. De reden van ons gesprek: De kogel is door de kerk: Hij gaat weg bij zijn werk. En hij is bang. Een snelle terugblik over zijn loopbaan leerde hem dat het vooral anderen zijn geweest die hem vroegen om ergens in mee te doen, een klus op zich te nemen of een functie te accepteren. Maar was het echt wel van hem? Er overheerst een soort van sluimerend gevoel dat hem moe maakt.

Hij ziet op tegen weer een outplacement of coachingsbureau met slogans als ‘werk wat bij je past’ of met de strekking ‘worden wie je echt bent’. Dat klinkt als een mooie belofte maar ’ik weet echt wel wat mijn slechte en goede eigenschappen zijn’. Hij heeft er al veel gezien en is er een beetje klaar mee: ‘als ik nu nog niet geworden ben wie ik echt ben dan gaat het ook niet meer lukken’.

Ik moet denken aan het boekje ‘de alchemist’ van Paulo Coelho waarin de hoofdpersoon Santiago, grote, maar noodzakelijk omwegen maakt om zijn bestemming te vinden. Welke omwegen heeft het lot in petto?

‘en hoe verder hij ging, des te langer was zijn terugweg’, C.C.S. Crone

Herken je dit? Als je een training of coaching zoekt kom je ze wel tegen: kreten met de strekking ‘worden wie je bent’. Dat is een lonkend perspectief. Vooral als je niet tevreden bent met hoe het nu loopt in je werk of in je leven. Je doet eigenlijk niet wat je wilt en de enige die daar wat aan kan doen ben jezelf. Je moet veranderen, beter worden, meer jezelf worden, worden wie je echt bent. De focus ligt in de toekomst. Je gaat op reis net als Santiago, de hoofdpersoon uit de Alchemist.

En het wordt gestimuleerd in bedrijven met jaargesprekken en Persoonlijke Ontwikkel Plannen. Er worden verwachtingen over de toekomst uitgesproken en vastgelegd in personeelsdossiers. En toen ik nog als P&O-er werkte deed ik daar vrolijk aan mee.

‘Het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden, maar het moet voorwaarts worden geleefd.’  Soren Kierkegard

Totdat ik in het verleden leerde kijken. Dat wil zeggen totdat ik het verleden als context van mijn ‘zijn’ leerde zien. Er ontstond een totaal ander perspectief. Mijn motivatie om te doen wat ik deed klopte niet meer. Ik had mij veel te ver van mijn bron laten leiden. Maar zonder die omweg had ik waarschijnlijk de bron niet kunnen ontdekken. In het ‘worden wie je bent’ leidt het lot ieder van ons langs wonderbaarlijke wegen. Totdat je er moe van wordt zoals mijn gesprekspartner in de koffiebar. Misschien een teken van het lot om het eens anders te bezien: Als je ‘worden wie je echt bent’ verandert in ‘zijn wie je echt bent’, dan ben je er al. ‘Zijn’ vereist geen actie. De nadruk ligt meer op het woordje ‘echt’. Je hoeft niet meer op reis, je hoeft alleen maar te zijn. Er is geen noodzaak een doel te bereiken, je bent er al. Je mag je rugzak afdoen en uitpakken, wegdoen wat je niet meer belangrijk vindt, herinneringen ophalen, vergeten verhalen herontdekken en dingen teruggeven.

‘….er zijn alleen nog een paar dingen
Die ik houd omdat geen mens er iets aan heeft
Dat zijn mijn goede jeugdherinneringen
Die neem je mee zolang je verder leeft.’   uit ‘testament’ van Boudewijn de Groot

Mijn P&O functie heb ik verlaten. Nu, jaren later kom ik in mijn coachingspraktijk mensen tegen die al heel wat trainingen hebben gevolgd en die al succesvolle loopbaanstappen hebben gezet. En toch stroomt het niet. Op een gegeven moment weet je gewoon dat die verhalen uit je rugzak betekenis moeten krijgen en een plek verdienen. Uitstel heeft geen zin meer. En ik wil je daar graag mee helpen. We gaan de stroom herstellen door stil te staan. Ik ga je mee helpen om de rugzak leeg te maken. Het is emotioneel, humorvol, en pijnlijk tegelijk, maar zo bevrijdend…

Bel me voor een vrijblijvende afspraak. O6-23550670 of bezoek eerst mijn website www.kijkverder.support

 

Wat is jouw loopbaantotem?

/0 Reacties/in , /door

Wat is jouw loopbaantotem?

Bijna iedereen kent de Disney film ‘the Lion King’. De film bevat veel voorbeelden die niet misstaan in een coachingspraktijk. Ik ben zeker niet de eerste die er over schrijft. In het verhaal neemt de wijze baviaan Rafiki de rol van coach op zich. Er komen teksten voorbij als: ‘remember who you are’, ‘I know what I have to do, but… going back means I have to face my past. I have been running from it for so long’ en ‘ the past can hurt. But, you can either run from it or learn from it’. Er is een innerlijke strijd voor nodig bij Simba om zijn plek in te nemen. Aan het eind van de film heeft Simba zijn plek in de ‘circle of live’ weer ingenomen. Met dank aan Rafiki. Een menselijk verhaal over innerlijke worsteling verteld in een dierenwereld.

“Remember who you are”, Mufasa in The Lion King

Zonder nadenken gaat Simba terug om zijn plek op te eisen. Hij geeft zijn luie leventje met Pumba en Timon er voor op. Hij treft een nare situatie aan (en uiteraard regen en bliksem en het is donker) Hij heeft geen strategie, wel een doel en makkelijk is het niet. Op een andere plek op aarde was ook Friedrich Nietzsche zich al bewust van de kracht van een doel getuige zijn uitspraak “Wie een waarom heeft waarvoor hij kan leven, kan bijna elk hoe verdragen.” ‘Strategie is van ondergeschikt belang. De laatste tijd wordt onder futurologen gesproken over de ‘purpose economy’ en ‘purpose driven work’ De term is gemunt denk ik door Aaron Hurst. In het Engelse woord ‘purpose’ zit zowel doel als betekenis. Maar het idee erachter is eigenlijk al heel oud. Je zou kunnen zeggen dat natuurvolken er al langer vorm aan gaven. Bij sommige Indianenvolken kreeg men een persoonlijk totem waarin de ‘purpose’ werd verwoord. Zoals in een andere Disney film: ‘Brother bear’, (bij ons thuis was die ook zeer populair bij de kinderen). De film speelt zich af in een Inuit gemeenschap in de tijd van de Mammoeten.

“Wie een waarom heeft waarvoor hij kan leven, kan bijna elk hoe verdragen”, Friedrich Nietzsche.

De hoofdpersoon in deze film, Kenai, is een ongeduldige jongeman met een kort lontje. Tijdens de ‘grote man wordings-’ ceremonie krijgt hij door de medicijnvrouw zijn totem uitgereikt. Een belangrijk moment. In het kleitabletje staat de afbeelding van een beer, symbool voor liefde. Daar kan hij als jongeling helemaal niets mee en hij is flink teleurgesteld. En als vervolgens blijkt dat een beer hun net daarvoor gevangen vis heeft meegenomen gaat hij op jacht naar de beer. Zijn broer Denahi kan hem niet stoppen. Kenai schreeuwt hem toe: “You really think love has anything to do with being a man? A man wouldn´t just sit here and do nothing.” En in die achtervolging, die overgaat in een queeste ontmoet hij liefde, maar anders dan gedacht.

Wordt het leven lichter als je een doel hebt?

Twee verhalen die leiden naar het ontdekken van je doel in het leven. En in beide verhalen komt terug dat je daarmee ook anderen dient. Daarmee lijkt de ‘purpose economy’ een nieuwe impuls voor een heel oude gewoonte. Jouw persoonlijk ontwikkeling wordt dienstbaar aan je omgeving. De totem van Simba zou waarschijnlijk verwijzen naar leiderschap, iets wat hij in eerste instantie afwijst als hij aan zijn rechtmatige plek wordt herinnert. Kenai wijst liefde af om het vervolgens te ontdekken. Wat zit er bij jou wat je afwijst, waar je moeite mee hebt en wat je eigenlijk moet omarmen om jouw plek in te nemen? Makkelijker wordt het niet; Ik weet het, bevredigender wel.

Een sluimerend gevoel van onbehagen, een onbestemd verlangen, herhalende situaties zijn wegwijzers naar jouw ‘totem’. In mijn coaching gaan we op zoek naar jouw plek en de hindernissen om die in te nemen. In het korte traject ‘Persoonlijke bijsluiter’ gaan we de diepte in en op zoek naar welke opdracht het leven voor jou heeft. Het resultaat hoeft geen totemdier te zijn, het gevaar daarvan is dat het een eigen leven gaat leiden, een foto of iets anders kan ook heel goed als reminder dienen. Een verwijzing naar de weg, jouw weg die je te gaan hebt.

 

wat draag je mee in je CV

/0 Reacties/in , /door

business-man-modified-1241003-639x715Het is lang geleden. In gedachten zie ik mezelf weer zitten; Jasje, dasje en gepoetste schoenen. Ik word opgehaald bij de receptie. Een uitgestoken hand: ‘Heb je het goed kunnen vinden?’ We lopen een kleine kamer binnen. Tafel met vier stoelen, TL verlichting in het systeemplafond, whiteboard aan de muur. Het raam wordt dichtgedaan. Ik ruik nog wel dat het nodig was dat het even openstond. Handen schudden met twee andere mensen in de kamer. Papieren worden geordend. Geforceerd ontspannen ga ik zitten op de plek die me is toegewezen. ‘Koffie?’ Ik pak mijn papieren erbij. Notitieblok met vragen en bovenop leg ik mijn CV. Op sollicitatie gesprek. Ze volgen de STAR methode maar ik had me voorbereid! Het gesprek loopt soepel. Ik ontspan. Maar dan, in de sfeer van ‘wij begrijpen elkaar’, zeg ik quasi nonchalant iets negatiefs over een baan uit het verleden. En meteen wordt er op door gevraagd. Ik praat me er zo goed mogelijk uit maar besef dat het kwaad al is geschied.

Enige dagen later ontvang ik een vriendelijke brief met daarin de afwijzing.

“That what does not kill us, makes us stronger”. Nietsche

Wie kent het niet: een conflict waar je jaren later nog steeds boos over kan worden. Of een gebeurtenis waar je nog steeds verdrietig over bent. Een ongemakkelijke gebeurtenis uit het verleden die je met je meedraagt maar niet in je CV staat. Het lijkt iets kleins maar is alles bepalend. Een kleine onbelangrijke aanleiding en je zit er weer middenin. Het is blijkbaar in de tussenliggende tijd niet gelukt om die ervaring te transformeren naar iets positiefs, om er sterker van te worden in de woorden van Nietsche.

Transformatie is dat naar buiten brengen wat er in zit.

Soms weet je het, zoals in mijn voorbeeld en soms zit het ver weggestopt. Als je steeds vervelende bazen hebt gehad zal je misschien wat meer op je hoede zijn in het gesprek terwijl je eigenlijk heel spontaan bent. En het kan nog verder terug gaan: Als je bent opgegroeid met het idee dat iedereen gelijk is dan kost het je misschien moeite om te vertellen dat jij de beste bent voor de functie of het project. En het herhaalt zich, overal waar jij gaat neem je tenslotte jezelf mee.

Boosheid, frustratie en verdriet zijn wegwijzers naar passie en verbinding.

Het zijn vaak herhalende omstandigheden die je lijken te achtervolgen en waar je geen energie van krijgt. Steeds tref jij een vervelende baas, ben jij eeuwige tweede, haal jij de kooltjes uit het vuur voor jouw team, …. Als dat je in de weg zit, je functioneren beperkt op je werk of bij sollicitaties, hoe moet je daar dan mee omgaan? Er zijn eigenlijk twee opties. Erg alert zijn in het gesprek. Wat ten koste gaat van de spontaniteit. Of de energie transformeren. Boosheid, frustratie en verdriet zijn wegwijzers naar passie en verbinding. Die route ontdekken geeft je meer kleur, meer eigenheid. Ik help je om jouw ervaringen te transformeren en al je energie weer in de toekomst te steken. Al jouw ervaringen dragen bij aan jouw verhaal. Het draagt bij aan wie je bent. Meer jij! Loopbaancoaching gaat over meer dan een mooi CV en een goed verkoopverhaal.

Voorjaarsaanbieding: het traject ‘wat draag je mee in je CV’ de hele maand april met 10% korting. Een traject van 5 gesprekken en huiswerkopdrachten is normaal €577,50 nu voor € 519,75. Kijk voor meer info op www.watdraagjemeeinjecv.nl.

Wat draag jij mee in je CV?

/0 Reacties/in , /door

handen-kleinZe zit zwijgend tegenover me. Wat er om ons heen gebeurt ontgaat haar. Is ook niet belangrijk. Uit haar tas naast haar op de grond vist ze een zakdoekje op. ‘Sorry’ zegt ze. Haar tranen zoeken via haar wangen de tafel op. Dit wordt een lastig gesprek bedenk ik. Ik kijk haar aan. Een vrouw van middelbare leeftijd, deftig gekleed. Ik zie verdriet. In gedachte zet ik een streep door mijn plannen. Dit is er nu, dit vraagt aandacht. Ik leg mijn handen open op tafel. Zij pakt mijn handen beet. Uitreiken zonder te weten of de ander het accepteert vind ik best wel eng, het is een risico. Ik ken haar niet. Tien minuten geleden nam ze plaats. ‘Sorry’, prevelt ze, ‘sorry voor mijn tranen’. Ze kijkt somber. Hoeveel mensen zullen naar haar uitreiken vraag ik me af. Hoe kan zij zelf uitreiken? Tussen ons in, onder mijn uitreikende armen, ligt de reden voor ons gesprek. Een betraand A4 met een keurige opsomming van werkervaring en opleiding.

Bij de door tranen ontstane vochtvlekken in haar CV staat geen datum of diploma vermeld.

Eigenlijk zou ons gesprek over haar CV moeten gaan. Curriculum Vitae, latijn voor levensbeschrijving. ‘Eigenlijk?’ Ons gesprek gaat toch over echte ervaringen uit haar leven? En die staan niet in haar Curriculum Vitae. Haar pijn waar ze over vertelt staat er niet in. Er staat geen datum of diploma bij de door tranen ontstane vochtvlekken in haar CV. De pijnlijke gebeurtenis is niet ‘relevant’ voor het vinden van werk. En toch belet het haar om uit te reiken naar werk, om een aanbod te doen, een bijdrage te formuleren. Het verleden trekt aan haar, ze staat met betraand gezicht met de rug naar de toekomst.

“Het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden, maar het moet voorwaarts worden geleefd.” Sören Kierkegaard

En zij is niet de enige. Ik kom het vaker tegen. Uitreiken naar nieuw werk met een groot gemis in je bagage. Boosheid, pijn of verdriet. Sommigen gaan er luchtig mee om:  ‘Jee, ja, dat is toch nog wel een dingetje’. Een dingetje in je bagage. Je draagt het met je mee en het bepaalt  voor een deel hoe je je werk doet, hoe je omgaat met je collega’s, met je leidinggevende, met klanten. Het bepaald ook hoe je een sollicitatiegesprek voert; vaak niet eens zo bewust. Dan is dat verhaal al lang geleden geschreven en is er alleen nog maar gedrag wat er in de verte aan herinnert.

Uitreiken naar wat komen gaat. Mijn handen open op tafel leggen voor een vreemd iemand. Uitreiken met het risico afgewezen te worden. ‘Nee mevrouw we gaan het over uw CV hebben. Een glaasje water misschien?’ Die weg ken ik wel. Functioneel. Maar niet altijd bevredigend. Lang geleden kwamen daar barsten in. En sindsdien kom ik ze vaker tegen; mensen met een ‘barstje’. Mooie mensen.

“There is a crack in everything, that’s how the light gets in.” Leonard Cohen

Ben jij zoekend in het schemerige licht dat naar binnen schijnt?  Jij herkent die bagage? Of heb je een gevoel dat er ‘een dingetje’ is maar je kan er niet echt de vinger op leggen?

Begin eens met een levenservarings-CV: neem per periode van 7 jaar één of twee belangrijke gebeurtenissen die indruk hebben gemaakt, die bepalend zijn geweest. Hoe heeft dat doorgewerkt? Hoe heeft dat plek gekregen?

Ik help je graag. Zodat je vol vertrouwen kan uitreiken naar de toekomst. Neem contact op als je meer wilt weten of kijk hier voor het loopbaantraject ‘wat draag je mee in je CV’.